نورو به معنای نورون (عصب) و پاتی به معنای (آسیب) میباشد. وقتی به دلایلی رشته‌های عصبی بدن دچار آسیب می‌شوند، این بیماری بروز می کند و در پی آن مشکلاتی برای فرد مبتلا به‌وجود می‌آید. این مشکلات گاهی قادرند فرد مبتلا را از عرصه‌ی اجتماعی دور سازند.
تظاهرات بالینی بیماری، در افراد مختلف فرق دارد و همه‌ی بیماران دارای نشانه‌های مشابه نیستند، زیرا درگیری عصبی در آنها امکان دارد متغیر باشد. به هر حال بیماری باید معالجه و علائم آن برطرف شود. هرگونه غفلت در این زمینه امکان دارد فرد مبتلا را ناتوان سازد.
نوروپاتی بیماری اعصاب محیطی میباشد. اعصاب محیطی آنهایی هستند که وارد نخاع و مغز شده (شامل خود مغز و ساقه آن) یا از آنها خارج میشود. به اعصابی که وارد میشود، حسی و آنهایی را که خارج میشود، حرکتی می‌نامند. هر کدام از اینها اگر به تنهایی یا باهم دچار آسیب شوند، قادرند حس و حرکت بیمار را دچار اختلال کنند.
این بیماری به دلایل گوناگون خود را نشان می‌دهد که مهم‌ترین آنها بیماریهای متابولیکی میباشد. بیماری دیابت سردسته‌ی این بیماری‌ها است. از بیماریهای دیگر می‌توان بیماریهای روماتیسمی، عروقی، کم‌کاری تیروئید و کم‌خونی‌ها را نام برد. برخی ویروس‌ها نیز امکان دارد منجر به نوروپاتی شوند.
زونا یکی از این ویروس‌های خطرناک میباشد. سندرم گیلن‌باره هم نوع دیگر آن است. علت این بیماری هنوز به طور کامل قابل تشخیص نیست، ولی بیشتر بعد از ابتلا به آنفلوآنزا و سرماخوردگی بروز می‌کند.
در بیماری گیلن باره، سیستم ایمنی به اشتباه به اعصاب بدن حمله کرده و اقدام به تخریب آنها می‌کند. البته مواد شیمیایی مانند بعضی داروهای بیماری سرطان و داروهای شیمی‌درمانی، در بروز این بیماری دخالت دارد، اما متأسانه با همه‌ی امکانات و دانش پزشکی هنوز قادر به پاسخ مناسبی برای دلیل برخی بیماری‌ها نیستیم.
علائم بیماری، متفاوت و به درگیری نوع عصب بستگی دارد. اگر درگیری به اعصاب حرکتی رسیده باشد، بیمار دیگر توانایی انجام اعمال حرکتی خود را نخواهد داشت. یعنی قدرت عضلات کاهش پیدا می‌کند و بیمار در راه رفتن دچار مشکل میشود یا با دست قادر به برداشتن چیزها نیست و حتی گاهی توانایی حرکت دست را ندارد.
اختلال در اعصاب حسی، حس لامسه را کاهش می‌دهد و بیمار اغلب از مشکلاتی مانند مورمورشدن یا گزگزشدن دست و پا شکایت دارد و گاه بی‌حسی به‌قدری شدید است که متوجه سوختن پا هم نمی‌شود. این حالت در بیماران دیابتی زیاد مشاهده شده. اختلال در اعصاب اتونوم یا خود مختار مشکلاتی در عملکرد قلب، مثانه و دستگاه گوارشی به وجود می‌آورد.
هنگام معاینه‌ی بیمار، اندام‌های انتهایی ضعیف هستند و بیمار قادر به فشار دادن انگشت ما نیست. در این هنگام تستی انجام میشود که نشان‌دهنده این است که آیارفلکس‌های رتری کاهش یافته یا برطرف شده‌اند.
در مواردی که اعصاب حسی درگیر است، تست حسی انجام میشود. با فشار دادن یک سوزن به آرامی روی دست یا پای بیمار، میزان حس او مشاهده میشود. این بیماران واکنشی به تماس جسم نوک تیز از خود نشان نمی‌دهند.
تشخیص این نوع از گرفتاری‌ها با شرح‌حال گرفتن از بیماران بررسی میشود و تست خاصی برای آن موجود نیست. این بیماران معمولا از اسهال، یبوست، بی‌اختیاری یا احتباس ادراری، اختلال در بلع، احساس سیری یا از دست دادن اشتها، تعریق غیرعادی و نوسانات فشار خون رنج می‌برند. این اختلالات به دلیل گرفتاری اعصاب خودکار یا اتونوم بدن رخ می‌دهد.
بروز نشانه‌های نوروپاتی کانونی به شکل ناگهانی است و ممکن است با دوبینی، کاهش دید، کاهش شنوایی یا بی‌حسی یکطرفه همراه باشد. اگر عصب گرفتار شود به آن مونو نوروپاتی می‌گویند و اگر دو یا چند اعصاب گرفتار شود، چند نورو پاتی نامیده میشود. در دیابت، بیشتر مواقع درگیری مونو نوروپاتی میباشد و در آن عصب هفت دچار آسیب میشود.
قضاوت در این باره به نوع درگیری و بیماری بستگی دارد. در بیماران دیابتی در صورت کنترل نکردن قند، توانایی کنترل بیماری را نداریم و قطعا بیماری پیشرونده خواهد بود.
در این موارد باید عامل بیماری را کنترل کرد. یعنی در فرد دیابتیک، کنترل قند و تجویز داروهای کمکی ضروری است.
اعصاب ضخیم، از غلافی رویی به نام میلین و رشته‌ای عصبی به نام آکسون تشکیل شده که زیر میلین قرار گرفته است. امکان دارد که میلین گرفتار شود که خوشبختانه در این موارد قابل برگشت است. اما اگر گرفتاری مربوط به آکسون باشد، امکان دارد برگشت‌پذیری کمی دیرتر و دشوارتر شدنی شود. اتیولوژی بیماری برای پزشکان بسیار بااهمیت میباشد، زیرا با اصلاح عامل به‌وجودآورنده، قادر به درمان بیماری خواهند بود.
درمان آن به علت ایجادکننده‌ی بیماری مرتبط است. در سندرم گیلن باره که به دنبال بیماری عفونی بروز می‌کند، در صورت شدید بودن بیماری می‌توان خون را تصفیه یا آنتی‌بادی تزریق کرد یا از داروهای کمکی دیگر برای کنترل بیماری سود برد. در موارد دیگر مانند بیماریهای کم‌خونی، روماتیسمی و اسکولایتیز، با درمان مناسب و به‌موقع، نشانه‌های بیمار برطرف میشود و در سندرم تونل کارپل یا تصادفاتی که به قطع عصب منجر شده، جراحی ضروری است.
برخی بیماران از درد‌های شدید رنج می‌برند. سندرم گیلن باره درد شدیدی به همراه دارد. در دیابتیک‌ها نیز این درد قابل مشاهده است. گاهی جابه‌جایی دیسک گردن یا کمر نیز به نوروپاتی منجر میشود که در این صورت بیمار درد‌های فوق‌العاده وحشتناک و غیرقابل تحملی را باید تاب بیاورد. در این موارد هر چه سریع‌تر باید درمان مناسبی از سوی جراحی یا درمان دارویی مناسب (تجویز مسکن) صورت گیرد.
متخصصان فیزیوتراپی در این مواقع بسیار یاری‌رسان هستند. فیزیوتراپی برای بیمارانی که دچار سندرم گیلن باره، دیابت یا جابه‌جایی دیسک هستند، بسیار راهگشا میباشد. فیزیوتراپی به ترمیم عصب کمک می‌کند و عضلاتی را که به دلیل فعال نبودن به آتروفی دچار شده‌اند به حالت عادی و اولیه خود برمی‌گرداند.
در صورت بروز نشانه‌هایی مانند اختلال در حرکات دست و پا یا بی‌حسی در نقطه‌ای از بدن ، مراجعه به متخصص مغز و اعصاب یا نورولوژیست ضروری است. اقدام سریع‌تر درمانی از وخامت نوروپاتی پیشگیری به عمل می‌آورد. در ویزیت بیمار نوعی تست به نام ای‌ان‌جی انجام میشود که در آن سرعت هدایت عصبی سنجیده و عصب درگیر تشخیص داده میشود.
نوروپاتی قابل درمان میباشد. در مواردی که ژنتیک و ارث در بروز بیماری دخیل نیست نیز می‌توان بیماری را کنترل کرد یا با آموزش‌های لازم، کاری کرد که بیمار به آسیب‌های کمتری دچار شود.
این بیماری در افراد دیابتیک بیشتر شایع است و اکثر بیماران نسبت به آن آگاهی ندارند. همه‌ی بیمارانی که به بی‌حسی در پاهای خود دچار هستند، باید مراقبت کنند. اگر بیمار دیابتی دچار سوختگی یا خراشی در پای خود شود، امکان دارد چاره ای جز قطع عضو نباشد.
درباره این سایت