همه محققان بر این باورند که تقریباً تمام افراد هر شب خواب می‌بیند اما تمام آنچه دیده میشود در خاطر نمی‌ماند.
انسان‌ها از ابتدای تاریخ، نظریه‌هایی درمورد چرایی، چیستی، معنا و عملکرد خواب دیدن، ارائه داده‌اند. تا اینکه افلاطون و ارسطو به ساختن زیربنای فلسفی چیزی که روانشناسان اروپایی بعدها در سده نوزده و بیستم تحت عنوان «میل» ارائه دادند، پرداختند. در آن زمان‌ها رویاهای بشری را به ارواح نسبت می‌دادند.
در فرضیه‌های جدید، از خواب به‌عنوان راهی برای بروز و بیان میل‌های ضمیر ناهوشیار انسان‌ها در فضایی امن و «غیر واقعی» تعریف شده است. شاید برای اینکه انجام آنها ممکن است در دنیای واقعی غیر قابل قبول، ناممکن و حتی قابل پیگیری و غیرقانونی باشد. اما مسئله این است که حتی در سده بیست‌و‌یکم هم هنوز دانشمندان مطمئن نیستند که «چرا ما خواب می‌بینیم؟».
دو دانشجوی دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۵۳، ، موفق به کشف پدیده حرکت تند چشم در خواب یا آر‌ای‌ام (Rapid eye movement sleep: REM/REMS) شدند. آنها به این نکته پی بردند که اکثر رؤیاها در این مرحله از خواب اتفاق می‌افتند. مشخصه‌ی اصلی این مرحله، حرکات سریع چشم است و اینکه بدن در حالت خواب عمیق به‌سر می‌برد، ولی واکنش مغز در حالت بیداری است. قبل از این کشف بیشتر دانشمندان متصور بودند که در هنگام خواب، مغز از فعالیت می‌ایستد. اما این کشف، فعال بودن مغز در خواب را ثابت کرد. این کشف در واقع پایه‌گذار تحقیقات اولیه در زمینه خواب و بیماری‌های مربوط به آن بود که تا کنون باعث شده بیش از هشتاد نوع بیماری مربوط به خواب درمان شوند.
دکتر میشل ژووت از دانشگاه لیون فرانسه چند سال بعد از این کشف، به این نکته پی برد که فعالیت مغز در زمان REM به فعالیت آن در زمان بیداری شباهت دارد. او REM را «خواب متاقض» عنوان کرد. چون در حقیقت فعالیت‌های چنینی مغز همواره با حرکات ماهیچه‌های بدن همراه است. وی همچنین خواب بدون REM را به دلیل کاهش فعالیت‌های بدن در آن زمان، «خواب آرام» نام‌گذاری کرد. در دهه‌ی شصت میلادی نیز در زمینه‌ی وم خواب در سلامت انسان‌ها، تحقیقات زیادی انجام شد، اما هیچ‌کدام از این تحقیقات پاسخگوی سوال اصلی محققان، که چه چیز باعث خواب دیدن ما میشود، نبودند.
برخی از دانشمندان بر این باورند که خواب دیدن تکاملی است که به دلایل روانی در انسان‌ها به‌وجود آمده است. گروهی دیگر اعتقاد دارند که به‌واسطه‌ی جریان فعالیت‌های عصبی زیاد در مغز، در زمان خواب و به خصوص در زمان REM ، ممکن است خواب دیدن محصولی بی معنی منتج از این فعل و انفعالات مغزی باشد. نظریه خواب دیدن را مکانیزمی برای حل مشکلات و دست، در هم آمیختن خاطرات و پنجه نرم کردن با احساسات تلقی میکند. بنا بر این فرضیه، خواب دیدن برای حفظ سلامت احساسی و روانی افراد لازم است.
هوگو اسپیرز، روانشناس تجربی از دانشگاه لندن، در گفتگو با مجله «نشنال‌جئوگرافی» می‌گوید که با آنکه خواب دیدن حیوانات واقعا قابل تشخیص نیست، اما احتمال آن خیلی زیاد است. اسپیرز و گروهش طی تحقیقاتی به موش‌های آزمایشگاهی قبل از خواب غذا نشان دادند و دریافتند که مغز آنها در زمان خواب، برای رسیدن به غذا نقشه‌هایی طراحی میکند؛ «می‌توانیم بگوییم که مغز آنها در خواب، راه رسیدن به غذا را پیدا میکند»
انسان‌ها در زمان REM خواب می‌بینند و تقریبا در همه داران هم این مرحله از خواب وجود دارد. آزمایشی که بر روی گربه‌ها در زمان خواب انجام شد، نشان‌دهنده‌ی این بود که آنها در زمان خواب تصاویری را می‌بینند و نسبت به آنها از خود واکنش نشان می‌‌دهند.
اما با تمام تحقیقاتی که تا کنون برای پاسخ به این پدیده شگفت‌انگیز انجام گرفته، ما هنوز کشف نکرده‌ایم که چرا خواب می‌بینیم. همچنان پرسیدن از کسی که خواب می‌بیند، تنها راه مطالعه خواب است. بنابراین در خصوص حیوانات نمی‌توان این روش را به‌کار برد.
دکتر جیم پاگل، مدیر مرکز تحقیقات خواب در ایالت کلورادوی آمریکا، اذعان کرده است که اگر ما به فواید خواب دیدن برای بدنمان پی ببریم، احتمالا می‌فهمیم که چرا باید یک سوم زندگی‌مان را در خواب سپری کنیم.
درباره این سایت